این روزها تقریباً توی هر آشپزخونه ای که سر بزنی، رد پای ظروف پلاستیکی رو میبینی. از بطری های آب و روغن گرفته تا ظرف های نگهداری غذا، فریزریها و حتی ظروف مایکروفری. دلیلش هم واضحه؛ سبک هستن، نمیشکنن، ارزونترن و استفاده ازشون راحته. اما واقعیت اینه که همه غذاها برای نگهداری در ظروف پلاستیکی مناسب نیستن و اگر حواسمون نباشه، همین راحتی میتونه به سلامت ما آسیب بزنه.
توی این مقاله قراره خیلی خودمونی و آموزشی با هم بررسی کنیم چه غذاهایی رو نباید داخل ظروف پلاستیکی نگه داریم، چرا نباید این کار رو بکنیم و چه جایگزین هایی بهتره. اگه به سلامت خانواده ات اهمیت میدی یا توی کار بسته بندی غذا هستی، این مطلب واقعاً به دردت میخوره.
چرا بعضی غذاها با ظروف پلاستیکی سازگار نیستند؟
قبل از اینکه بریم سراغ خود غذاها، بهتره یک نکته مهم رو بدونیم. پلاستیک ها انواع مختلفی دارن و همه شون کیفیت یکسانی ندارن. بعضی از پلاستیک ها وقتی با چربی، گرما، اسید یا زمان طولانی تماس پیدا میکنند، ممکنه مواد شیمیایی آزاد کنن. این مواد به مرور وارد غذا میشد و مصرف مداومشون میتونه روی سلامت بدن اثر منفی بذاره.
به همین خاطره که حتی اگه از جای مطمئنی مثل استارپت ظرف یا بطری پلاستیکی تهیه میکنی، باز هم باید بدونی کدوم غذا برای کدوم ظرف مناسبه. چون بهترین ظرف هم اگر اشتباه استفاده بشه، کارایی درستش رو از دست میده.
غذاهای داغ و تازه پخته شده؛ دشمن شماره یک ظروف پلاستیکی
یکی از رایجترین اشتباهها اینه که غذای داغ رو همون لحظه بعد از پخت، داخل ظرف پلاستیکی میریزیم. مثلاً برنج تازه، خورشت داغ یا سوپ جوشیده. شاید به نظر بیخطر بیاد، ولی واقعیت چیز دیگه هستش...
حرارت بالا باعث میشه ساختار پلاستیک تغییر کنه. در این حالت، احتمال آزاد شدن مواد شیمیایی از بدنه ظرف خیلی بیشتر میشه. مخصوصاً اگر ظرف کیفیت متوسط یا پایینی داشته باشه، این اتفاق سریعتر رخ میده. حتی بعضی ظروفی که به اسم «مایکروفری» فروخته میشن، فقط تحمل گرمای مشخصی دارن، نه غذای کاملاً جوشان.
بهتره همیشه اجازه بدی غذا کمی خنک بشه و بعد داخل ظرف پلاستیکی بریزی. یا اگر امکانش هست، برای نگهداری غذای داغ از ظروف شیشه ای یا استیل استفاده کنی. این کار یک قدم ساده ولی مهم برای حفظ سلامت خانوادهست.

غذاهای چرب و روغنی؛ پلاستیک و چربی ترکیب خوبی نیستند
غذاهای چرب مثل خورشت ها، انواع غذاهای سرخ کرده، خوراک گوشت و حتی بعضی سس ها، یکی دیگه از مواردی هستن که نباید مدت طولانی داخل ظروف پلاستیکی بمونند. چربی خاصیت حل کنندگی داره و وقتی با پلاستیک تماس پیدا میکنه، میتونه باعث انتقال مواد مضر از ظرف به غذا بشه.
این موضوع مخصوصاً برای نگهداری طولانی مدت در یخچال یا فریزر مهمتره. شاید توی یکی دو ساعت اول مشکلی ایجاد نشه، اما وقتی غذا چند روز داخل ظرف بمونه، داستان فرق میکنه. اگر رستوراندار هستی یا غذای آماده بسته بندی میکنی، حتماً باید این نکته رو جدی بگیری.
برای بسته بندی حرفه ای غذاهای چرب، بهتره هم از ظروف استاندارد استفاده کنی و هم اصول بهترین روش بسته بندی غذا رو رعایت کنی تا هم کیفیت غذا حفظ بشه و هم سلامت مصرف کننده به خطر نیفته.
غذاهای اسیدی؛ مثل ترشی ها، لیمو و گوجه فرنگی
ترشی ها، شورها، آبلیمو، آبغوره، رب گوجه و حتی بعضی غذاهای پایه گوجه ای جزو خوراکی های اسیدی محسوب میشند. اسید هم مثل چربی میتونه با پلاستیک واکنش بده. مخصوصاً اگر ظرف پلاستیکی کیفیت پایینی داشته باشه یا برای این نوع مواد طراحی نشده باشه.
خیلی از ما عادت داریم ترشی رو توی ظرف پلاستیکی بریزیم و ماهها نگه داریم. در حالی که این کار اصلاً توصیه نمیشه. نگهداری طولانی مدت مواد اسیدی داخل پلاستیک میتونه طعم غذا رو تغییر بده و مهمتر از اون، سلامت رو به خطر بندازه.
برای این نوع مواد، شیشه بهترین انتخابه. شیشه نه با اسید واکنش میده و نه طعم و بوی مواد غذایی رو تغییر میده. اگر هم ناچار به استفاده از پلاستیک هستی، حتماً از ظروف باکیفیت و مخصوص مواد غذایی استفاده کن، مثل محصولاتی که از مسیر مطمئن خرید بطری پلاستیکی تهیه میشند.

نوشیدنی های داغ؛ از چای و قهوه تا دمنوش ها
شاید برات عجیب باشه، ولی نوشیدنیهای داغ هم جزو مواردی هستن که نباید داخل بطری یا لیوان پلاستیکی ریخته بشند. چای تازه دم، قهوه، دمنوش های گیاهی و حتی شیر داغ، وقتی با پلاستیک تماس پیدا میکنند، میتونند باعث آزاد شدن مواد شیمیایی بشند. به خصوص بطری هایی که برای آب سرد یا نوشیدنی های خنک طراحی شدن، اصلاً مناسب مایعات داغ نیستن. حتی اگر ظاهرشون ضخیم و محکم باشه. این اشتباه رو خیلی ها توی محل کار یا سفر مرتکب میشند.
برای نوشیدنیهای داغ، بهتره از فلاسک های استیل یا لیوان های شیشه ای استفاده کنی. این هم سلامتت رو تضمین میکنه، هم طعم نوشیدنی رو بهتر حفظ میکنه.
غذاهایی که قرار است مدت طولانی نگهداری شوند
بعضی غذاها رو ما برای مصرف چندروزه یا حتی چند هفته ای نگه میداریم. مثل غذاهای فریزری، مواد نیمه آماده یا خوارک هایی که برای مهمونی از قبل آماده میشند. اینجا هم باید خیلی دقت کرد.نگهداری طولانی مدت غذا داخل ظروف پلاستیکی، حتی اگر غذا سرد باشه، همیشه انتخاب ایدهآلی نیست. مخصوصاً اگر ظرف چند بار استفاده شده باشه یا خط و خش داشته باشه. این خط ها محل تجمع باکتری میشه و شست و شوی کاملشون سختتره.
اگر مجبور به استفاده از پلاستیک هستی، حتماً از ظروف سالم، بدون ترک و مخصوص فریزر استفاده کن. در غیر این صورت، شیشه و استیل گزینه های امنتری هستن.
خلاصه مطلب
ظروف پلاستیکی اگر درست و آگاهانه استفاده بشن، میتونن خیلی کاربردی و مفید باشند. اما مشکل از جایی شروع میشه که بدون توجه به نوع غذا، دما و مدت نگهداری، ازشون استفاده میکنیم.
غذاهای داغ، چرب، اسیدی، نوشیدنی های گرم و خوراکیهایی که قراره مدت طولانی نگهداری بشن، گزینه های مناسبی برای ظروف پلاستیکی نیستند. با رعایت چند نکته ساده و انتخاب درست ظرف، میتونی هم عمر ظروف رو بیشتر کنی و هم سلامت خانواده ات رو حفظ کنی.
اگه در حوزه بسته بندی غذا فعالیت داری یا برای مصرف خانگی دنبال ظروف استاندارد هستی، انتخاب محصولات باکیفیت از مسیرهای مطمئن مثل خرید استارپت میتونه خیال تو رو تا حد زیادی راحت کنه. مهم اینه که بدونی هر ظرفی جای هر غذایی نیست.